Mevlana’nın manevi ve ahlaki öğretmenliği

Mevlana yaşantısıyla,hoşgörüşü ile ve eserleriyle  tüm insanlığa adeta manevi öğretmen olmuştur.Eserleri açık ve anlaşılması çok kolaydır.konya ve anadolunun çeşitli yerlerinde yaşayan Mevlana, insalara  hoşgörüyü,sevgiyi ve onları manevi ve ahlaki açıdan eğitmek için,önemli atasözleri kullanmış,zaman zaman Kur’an’dan,Tevrat’tan kısa örnek öykiler vermiştir.

Mevlana “Her gün bir yere konup göçmek,akar su gibi bulanmamak,donmaktan kurtulmak ne hoştur.Dün de geçti düne ait söz de,dün gibi gelip geçti.Bu gün yeni bir söz söylemek gerek”

“Bu gün kü Ahmet benim,dünkü Ahmet ben değilim” diyerek insanoğlunun yeniliklere açık olması gerektiğini,kendini yenilemesi gerektiğini vurgulamaktadır.yeniliklere açık olan bir insan kendi eksiklerini,hatalarını daha net görebilecek,yeniliklere  ve gelişime açık olma becerisi kazanacaktır.Bu sözleriylede bizlere hatalrımızı farkederek daha güzel ve mutlu yaşamanın önemini anlatmatadır.

Mevlana olumlu düşünce tarzıyla olaylara karşı daha ılımlı daha iyimser bir yaklaşımla,insanlığa hoşgörü ile bir konuyu aydınlatmada daha başarılı ve daha kabul görür bir yöntem olduğunu farkettiriyor.Mevlana kötülüğün insandaki noksanlıklardan meydana geldiğini belirtir.Bu noksanlıkların hoşgörü ve iyi tutum ve davranışlarla yok edilebileceğini savunur.Ancak hoşgörü anlayışının altını şu sözcükle daha belirgin hale geitirir.”Hırsızlara ve topluma zarar verenlere acımak,zayıfları kırıp geçirmektir.” sözüyle hoşgörünün sınırlarını da belirlemiştir.

Mevlana’nın hoş görmediği noktalardan biri”kendi hatasını düzeltmeden başkasının ayıbını arayanlardır” Mevlana’ya göre insanlar önce kendi kusurlarının farkınd aolmalıdırlar.Böylelikle kendisindeki kusuru bulup,gören insan başkasının kusurunu aramaya zaman bulamıyacaktır.Bakın bu konuda mevlana ne diyor “Karşındakinde gördüğün suç,sendeki suçun cinsindendir.Önce o huyu kendi tabiatından atman gerek.Sendeki içrkin huy,sana ,onda göründü. O sana adeta bir  aynadır.” Öyleyse insan birinde gördüğü ve beğenmediği huyu önce kedi aynasına bakarak kendi de arasın ve onu düzeltmeye çalışsın.Burada insan yaşamıyla,hareketleriye,huylarıyla başkalarına örnek olmalıdır mesajını da veriyor.Örneğin hırsızlık yapan bir babanın evladına aman hırsız olma  demesi,siğara içine bir babanın evladına siğaranın zararlarını anlatarak aman siğara içme evladım demesi ne kadar doğrudur,size bırakıyorum.

Mevlana düşünce tarzında tembellik yoktur.Çalışmadan herşeyi Allah’tan beklemek yoktur.Allah’a tevekkül ettim deyip yatmak yoktur.Ona göre çalışmak ibadet kadar kutsaldır.Mevlana’nın tembellik hususunda bir sözü şöyledir “İnsanın uğradığı zarar çalışmamasından ileri gelir,kar ise çalışıp çabalamasındandır.takdir haktır ama  insanın çalışması da haktır.. O zaman ben Allah’a güveniyorum o bana rızkımı verip deyip yan gelip yatmakla olmaz, mutlaka ama mutaka çalışıp çabalamak gerekir,;şte o zaman Allah size dilediğiniz rızkı verir.